Lịch sử grafirti !

Những hình vẽ kì lạ mà chúng ta quan sát được khắp mọi nơi trên thế giới
được gọi la` Graffiti ! Nơi khởi đầu của những bản vẽ này là NewYork
vào những thập niên 60, 70! từ khi xuât hiện màu sơn nước! những thanh
niên đã vẽ lại tên họ hay nick name của họ ở các công trình như bưu
điện, trạm điện thoại công cộng, trạm xe điện ngầm. Ban đầu chỉ la` vài
bức đơn lẻ sau đó được nhân rộng ra khắp nơi!
Từ lúc đó các bạn trẻ cũng muốn cạnh tranh với nhau về những dấu ấn
riêng của mình ! có lẽ người có được bộ sưu tập những bản vẽ đồ sộ nhất
là TaKi 183 ông tên thật la` Demetrius được tờ NEW YORK TIMES phỏng vấn
vào năm 1971! Lúc nhỏ ông sống ở Hi Lạp sau đó đến NEW YORK để mưu sinh ,
ai kêu gì làm nấy ! Ông đi lại rât nhiều bằng xe điện ngầm! và trong
suốt thời gian đó ông để lại tác phẩm của mình ở khắp nơi! Những tên
tuổi khác cũng rất được biết đến trong thời gian này là JOE 136, BARBARA
62, EEL 159, YANK 135, EVA 62. !
Vào khoảng những năm 60 tại NEW YORK thành lập công ty MTA(Metropolitan
Transit Authorities ( tạm dịch : nhân dân đẩy lùi những người vẽ ) đã
chi 300,000 USD tương đương 8000 giờ làm việc để dở bỏ những tác phẩm
trong những ống xe điện ngầm. Những bức vẽ xuất hiện khắp nơi không hoàn
toàn do những bạn trẻ vẽ mà còn là bản vẽ của những người muốn quảng
cáo sản phẩm hay chỉ đơn thuần là muốn nổi tiếng đuợc nhiều người biết
đến! Nhưng điều đáng nói là từ sau buổi phỏng vấn của TAKI thì những bạn
trẻ liên tục vẽ dấu ấn của mình ở khắp nơi!
Những cái tên xuất hiện ở những nơi sầm uất thì được nhiều người biết
đến và chủ nhân của những cái tên ấy là nhân vật chính của địa phương ấy
! Từ khi người ta phát minh ra bình xịt sơn thì những bức vẽ xuất hiện
ngày càng phổ biến và hiển nhiên hơn!
Ban đầu là trên tường và sau đó lan sang những nơi fức tạp hơn thể hiện
trình độ cao hơn và phi thường hơn!
Suốt thời gian này môn vẽ Grafiti được nâng cao hơn 1 bậc và trở thành 1
dạng của nghệ thuật biểu hiện! và không ngừng phát sinh ra những kiểu
tạo hình mang đặc thù phong cách người vẽ ! kích thước của những bức vẽ
thì ngày càng lớn! những bức vẽ ở trạm xe điện ngầm thì xuất hiện nhiều
nhất và dễ nhìn thấy nhất ! đến năm 1973 tờ NEWYORK MAGAZINES mở một
cuộc bầu chọn tác phẩm xuất sắc nhất trong đường xe điện ngầm và từ đó
thừa nhận một môn nghệ thuật mới mang tên GRAFFITI.
Các phong cách ngày càng đa dạng hơn và phát triền về kích thước cả 3
chiều ( so với các bức tranh chỉ có 2 chiều ) các phong cách phát triển
theo nhiều hướng khác nhau!
Năm 1976, 1 nhân vật có nick name là CAINE1 đã vẽ graffiti nguyên cả 1
đường ống xe điện ngầm và danh tiếng ông nổi đến mức ông thành lập nhóm
vẽ lấy tên Fabulous Five tiếp tục nhận vẽ theo yêu cầu những cái tiếp
theo! trong thời gian này rất nhiều bạn trẻ khắp nơi trên khắp thế giới
sáng tạo kiểu cách cho riêng mình ! những kiểu chữ thông thường đã biến
mất thay vào đó là những kiểu chữ méo mó dị dạng nhưng vẫn mang đậm chất
nghệ thuật ! Đây là thời hoàng kim của graffiti , gaffiti được tôn sùng
ở khắp nơi! một trong số đó là trường fái chữ hình mũi tên được PHASE 2
sáng chế ra ( ông cũng là người sang lập ra kiểu chữ bọt bong bóng được
rất nhiều bạn trẻ sử dụng)
Vị trí của Graffiti được nâng cao đến mức nó không còn được dễ hiểu và
cảm nhận bằng đầu óc thông thường! rất nhiều kĩ thuật , sáng kiến mới
được góp thêm vào ! tạo ra rất nhiều phong cách gọi là " phong cách
hoang dã" rồi cái phông nền cũng thay đổi từ bức tường sáng đủ thứ bề
mặt để thích nghi với từng fong cách! những người vẽ này đêu có nhưng
kinh nghiệm từ những năm tháng xịt sơn trong các ống xe điện ngầm!
Tuy nhiên hàng ngàn thanh niên vẽ graffiti đã làm cho MTA tốn một khoảng
tiền rất lớn cho việc tháo bỏ nó tại những nơi không cần thiết. Từ năm
1970 đến 1980 MTA đã chi khoảng 100 đến 150 triệu USD cho việc tháo bỏ
và xây dựng các trạm phòng chống. Tuy tốn rất nhiều thời gian và tiền
bạc nhưng việc phòng chống này xem ra vẫn không thành công và chi phí dỡ
bỏ để trả nguyên lại hiện trạng cũ vẫn rất đắt !
Nhưng đến cuối những năm 78 thì nguyên một hệ thống dỡ bỏ Graffiti ra
đời ! họ dùng hóa chất mới có thể xóa bỏ hoàn toàn các graffiti trên
tường lẫn trên xe hơi một cách hoàn hảo ( trừ những xe sản xuất wá lâu
vào khoảng thập niên 50) hóa chất này xem như quan tài cho các graffiti
mà MTA cho là làm dơ bẩn khắp nơi! nó đặt ra nhiều thác thức mới cho các
tác giả graffiti khi muốn công bố tác fẩm của mình ở những nơi công
cộng! Đây là lúc MTA hoạt động hịêu quả gấp nhiều lần thời gian trước đó
! họ xây dựng nguyên một hệ thống phòng chống và dỡ bỏ một mảng lớn
graffiti ở khắp NEWYORK xây bảng cấm ở khắp các trạm xe điện ngầm! Hệ
thống này ngày càng trở nên dữ tợn và thô bạo! đến mức họ có thể tống
giam và đánh đập những người vẽ graffiti ! như trường hợp của Lee
Quinones ông chuyển đổi hoàn toàn cách vách tường của các người hàng xóm
và biến nguyen khu vực quanh cầu brooklyn thành 1 phòng triển lãm khổng
lồ, hầu như đêm nào ông cũng vẽ! 1 số người tiếc cho ông và xem ông là 1
chiến công về graffiti!
Fred 5 tên thật là freddy là một người thật sự say mê hiện tượng
graffiti !ông viêt bài trong tờ VILLAGE VOICE để bàn luận về fuơng fáp
đổi mới graffiti trong thời gian này!
Claudio Bruni tác giả của một bảo tàng tại Roma lần đầu đến NEWYORK và
xem 1 số tác fẩm tại đây , ông tìm gặp Lee và Fred và họ là những người
đầu tiên mang graffiti đến châu âu!
Sau đó 1983 YAKI một thợ thủ công Amstesdam đến NEWYORk và ngắm nhìn
những tác phẩm nơi đây! ông muốn tại châu âu cũng có những nơi trưng bày
như vậy! ông học hỏi và làm việc suốt nhiều năm , cuối cũng POP_AIR của
ông cũng thành công ở châu âu! ông thành lập nhóm vẽ và truyền lại rất
nhiều kinh nghiệm trong viêc vẽ graffiti (ví dụ như vẽ trên ôt ..vv..v)
rất nhiều buổi triễn lãm tại khắp nơi trong và ngoài NEW YORK được tổ
chức như: " Fashion Moda", The Mudd Club The NY New Wave Show At P.S.I",
" The Fun Gallery" va` rất nhiều buổi triển lãm khác. Nhóm vẽ của ông
còn có những thành viên tích cực khác như "Dondi, Crash, Ramellzee,
Zephyr, Futura 2000, Quik, Lady Pink, Seen, Blade, and Bil Blast ". Ban
đầu những buổi triển lãm như vậy không được xem là thành công vì những
nhà phê bình không xem đấy là những tác fẩm nghệ thuật ! tuy nhiên việc
mà YAKI và các bạn của ông làm ảnh hưởng rất lớn đến việc fát triển
graffiti ở châu âu!
Nhiều thanh niên Hà Lan sau khi chứng kiến những tác fẩm graffiti cũng
quyết không chịu thua kém! họ cũng bắt đầu để lại dấu ấn của minh ở khắp
nơi trên đường fố! trong thời gian này xuất hiện nhiều buổi gặp mặt
giữa các tác giả ở Amstexdam cũng như ở New York ! graffiti bắt đầu ở NY
sau đó đến Amstexdm rồi lan truyền ra khắp châu âu!
Nhìn chung graffiti chia làm 2 trường fái lớn:một là fát triển theo
hứơng hiện thực nghệ thuật tùy theo sự chuyển động của tâm trạng mà vẽ
những đường nét biểu hiện đòi hòi nhiều thời gian cho việc sử dụng các
công cụ vẽ và dễ dàng vẽ lên các sản fẩm dễ bán ! thứ 2 là nghệ thuật
theo lối truyền thống ăn khớp vói các breaker , rapper, DJ ! thường vẽ
trên các fông nền đặc biệt ! fong cách này còn gọi là graffiti đường fố !

người dịch rosesea
VH2 Knowledge Revolution

Lịch sử của Graffiti


Từ ”graffiti” có nguồn gốc từ chữ “graphein” trong tiếng Hy Lạp - có
nghĩa là viết. Sau này, nó trở thành từ “graffito” trong tiếng LaTinh.
Và “ graffiti” là dạng số nhiều của “graffito”. Hiểu cách đơn giản,
graffiti là vẽ, viết chữ nguệch ngọac lên một bề mặt phẳng. Ngày hôm
nay, chúng ta coi graffiti là phong cách “NewYork” hay “hiphop” , mà nổi
bật lên là thành phố NewYork vào những năm 70.

Sự nổi bật của Hiphop

Lúc đầu “hiphop” chỉ là một khái niệm trong nội thị. Nó phát triển từ
nhạc rap – vốn hình thành ở Brooklyn và Harlem cuối những thập niên 60
và 70. Donald Clarke, một nhà sử học về âm nhạc, đã viết : nhạc rap là
sự phản đòn đối với nhạc disco của thời đại. Disco tập trung trong sự
giàu sang, ở những câu lạc bộ hàng đầu Manhattan còn nhạc rap nổi lên ở
những góc phố như một sự đối nghịch. Sử dụng giai điệu của ca từ và nhạc
đệm “beat boxing” là cách để biểu lộ cảm xúc về cuộc sống trong nội
thị. Hiphop được phát triển thêm khi TurnTables – bàn chà đĩa ???- bắt
đầu được sử dụng như một phần của giai điệu , tiếng “scratching” ( tiếng
hình thành khi chạy kim máy hát trên rãnh của một LP -??? LongPlayin’
??)



Keith Haring


Khi mà nhạc HipHop nổi bật thì nó tạo ra một lối mới cho vẻ mỹ quan.
Keith Haring bắt đầu dùng posters thay thế cho những nhân vật va hình
minh họa đơn điệu ở nơi công cộng. Anh ấy đã sớm sẽ trực tiếp lên tường
của ga tàu điện ngầm và các poster trên xe cộ. Những bức vẽ lạ kì của
anh cuối cùng cũng đựoc triễn lãm ở trong những galleries và xuất bản
thành sách , nghệ thuật của anh ấy trở nên “hợp pháp”- có đúng là vậy
không ???hehe .


Taki 183: Người khởi xướng nghệ thuật Graffiti

Cùng lúc với Keith Haring, một người chuyển phát hàng cũng bắt đầu vẽ
chữ “ Taki 183” ở những nơi mà anh ta giao hàng. Nhanh chóng tên anh có
khắp ở thành phố. Báo chí bắt đầu viết về anh ta và Keith Haring. Cả hai
đã trở nên nổi tiếng. Cái cách họ nổi tiếng thu hút nhiều bạn trẻ, đặc
biệt là những “em” nào dính dáng đến Rap. Và rồi các bạn trẻ bắt đầu làm
theo “Taki 183”.

Graffit đã kết hợp vào trong nền văn hóa HipHop, và trở nên một phần
không thể thiếu trong bộ 3 cùng với rapping, breakdance. Breakdance đã
mất rất lâu để trở nên phổ biến, trong khi rapping được coi là phong
cách chính của nền âm nhạc Mỹ. Thành phố NewYork tràn ngập graffiti suốt
cuối những năm 70, đầu thập niên 80. Khi các chương trình trên phương
tiện truyền thông mờ nhạt dần, thì người ta chuyển sang làm về graffiti.
Khỏang giữa thập niên 80, một chương trình TV quốc gia thực hiện một
câu chuyện về và bắt đầu làm graffiti trở nên phổ biến trên tòan cầu như
hiện nay.


Nền Văn Hóa Graffiti

Graffiti nhanh chóng trở thành một quang cảnh xã hội. Bạn bè tụ tập lại
để hình thành nên những nhóm vandal – phá họai công trình văn hóa ???.
Một trong những nhóm đầu tiên đã lấy tên là TAG, một chữ viết tắt của
Tuff Artists Group. Dần dần TAG có nghĩa là vẽ graffiti , một bức tranh
graffiti. Nhóm thường vẽ graffiti chung với nhau, vẽ những bức grafffiti
của cả nhóm và của riêng mình. Graffiti có ngôn ngữ với điều lệ của
riêng mình như : piece, toy, wild-style, và racking – ai bít chỉ dùm với
??? hehe.


Công cụ để vẽ Graffiti

Lúc đầu thì mọi người dùng viết và marker để vẽ , nhưng trên mặt tường
thì khó vẽ vô cùng, bởi thế mọi người nhanh chóng chuyển sang dùng bình
xịt – spray paint. Bình xịt có thể “chơi” với mọi lọai bề mặt , rất
nhanh và dễ sử dụng. Đầu phun của bình xịt có thể tạo ra những mảng
tranh đầy màu sắc. Nắp – gồm cả đầu fun- từ những bình chứa chất khử
mùi, thuốc xịt côn trùng, WD-40, và các bình xịt khác có thể được tận
dụng để tạo ra những đường lớn nhỏ khác nhau cho bức tranh. Khi chính
quyền thành phố đưa ra sắc lệnh graffiti, bỏ ngòai vòng pháp luật những
thành phần graffiti- các lọai thùng ,nắp đựng sơn như trên etc.. , thì
có nhiều cách ngụy trang sơn thông minh đã được nghĩ ra. Xi đánh giày,
cây lăn tay và nhiều lọai hộp không độc hại , đã được dùng để thay thế.
Markers, bút vẽ nghệ thuật , viết có thành phần từ mỡ động vật, thường
dùng trong nghệ thuật cũng được sử dụng. Thực tế, tất cả những thứ gì mà
ta có thể dùng để vẽ trên tường thì đều có thể “chơi” được, nhưng hầu
hết các tagger đều chọn cho mình bình xịt làm “Vũ khí”.


Graffiti ở thế kỷ thứ 21

Khi mà Graffiti phát triển, nó cũng có những đặc tính riêng của mình.
Bắt đầu chỉ với những giải đấu trong thành phố dành cho người thu nhập
thấp, ở cấp quốc gia, bây giờ Graffiti trải rộng đối với mọi thành phần
trong xã hội. Trong khi những đứa trẻ nội thành bị ảnh hưởng nặng bởi
nền văn hóa Graffiti, thì có một “anh chàng” đã 27 tuổi buôn bán cổ
phiếu ở Philadenphia, dám “chơi” graffiti lên chiếc BMW của mình – hông
bít là series mấy ??? . Phong cách đã tiến triển một cách ấn tượng từ
những fong cách cũ , những lọai đang thịnh hành, để tạo thành những bức
graffiti với chữ cái kỳ lạ, rối ren, và đặt chồng lên nhau cách ngẫu
nhiên , đầy màu sắc – được gọi là pieces – ( từ masterpieces)


Phong cách nghệ thuật Graffiti

Hầu hết các tagger đều chỉ muốn thấy tên mình ơ càng nhiều nơi càng tốt,
càng dễ thấy càng hay, thì có một số tager đi kiếm những bức tường nhà
kho lớn để luyện tập pieces – cách fối màu , hông bít co đúng
không??.Một số tagger khác đã có thể bán những bứa graffiti vải 12 foot
của họ, tới 10 -12 ….ngàn đô – uch!!! Cố lên các tagger việt, thèm
thuồng con số mày wa’.hehe

Thương mại hóa, trên Web và trên thế giới..

Các Graffiti shop, cả bán lẻ và online, bán một số luợng lớn món “đồ
chơi” cho tagger, nắp xịt , marker, tạp chí , áo thun, túi xách, quần
short với túi “ẩn” bên trong , ngay cả sách vẽ với templates của nhiều
lọai xe hơi ,xe lửa cũng được đem bán. Tính fá họai của Graffiti hiện
nay là một vấn đề ở khắp nơi trên thế giới. Website Pro-graffiti đưa lên
những bức hình graffti từ Châu Âu, Nam Mỹ, Philippine, Úc, nam Phi ,
Trung Quốc và Nhật Bản. Hàng triệu dollar trên khắp thế giới chi tiêu
mỗi năm nhằm hạn chế bớt Graffiti

uoi` dai` thya' thya' doc. seo hyt' day?

hoj daj nen chju kho